Cur chuige comhoibríoch maidir le pleanáil agus dearadh sráidbhailte a thugann guth ceart do phobail áitiúla maidir le cinneadh a dhéanamh ar an gcaoi a ndéantar a sráidbhailte a phleanáil agus a mhúnlú don todhchaí.
Forléargas
Is cur chuige comhoibríoch agus rannpháirteach i bpleanáil agus dearadh sráidbhaile é clár Ráitis um Dhearadh Sráidbhaile faoi stiúir an Phobail [VDS] de chuid na Comhairle Oidhreachta a thugann glór fíor agus cinneadh á dhéanamh maidir le conas a phleanáiltear agus a múnlaítear a sráidbhailte don todhchaí do phobail áitiúla ag obair i gcomhpháirtíocht le húdaráis áitiúla agus le gníomhaireachtaí reachtúla.
Aidhmeanna agus Cuspóirí
Tá braistint shuntasach ag ár mbailte agus sráidbhailte beaga ar charachtar réigiúnach, agus uaireanta an-áitiúil bunaithe ar an oidhreacht nádúrtha, tógtha agus cultúrtha.
Le linn blianta an ‘Tíogair Cheiltigh’, áfach, tháinig athrú ollmhór ar bhailte beaga agus sráidbhailte na hÉireann mar gheall ar fhorbairtí nua tithíochta i gceantair áirithe agus imirce amach daonra i gceantair eile. Tá tionchar mór ag na hathruithe seo ar gach gné den oidhreacht áitiúil.
Mar fhreagra ar sin, thug an Chomhairle Oidhreachta an Clár Ráitis Dearaidh Sráidbhaile isteach chun feasacht an phobail a ardú go háirithe ar shócmhainní oidhreachta agus chun treoirlínte dearaidh a sholáthar chun éagsúlacht áitiúil a fheabhsú agus a chosaint.
Buntáistí
Cad is Ráiteas Dearaidh Sráidbhaile ann?
Tiomsaíonn baill de phobal áitiúil doiciméad nó tuarascáil Ráitis Dearaidh Sráidbhaile faoi stiúir an Phobail i gcomhar leis an údarás áitiúil agus páirtithe leasmhara eile agus leagann sé amach na nithe seo a leanas de ghnáth.
(i) Comhfhís chomhshaoil, chultúrtha agus shocheacnamaíoch an phobail dá sráidbhaile go ceann 15-20 bliain.
(ii) Prionsabail deartha aontaithe a bhaineann go sonrach leis an sráidbhaile. Tá siad seo le húsáid ag an bpobal áitiúil, ag an údarás áitiúil agus ag páirtithe leasmhara eile chun inlíonadh nó forbairt áitiúil nua d'fhonn a chinntiú go gcaomhnaítear, go ndéantar ceiliúradh agus feabhas ar an gcarachtar agus ar an éagsúlacht reatha a aithníodh tríd an bpróiseas VDS.
(iii) Plean gníomhaíochta VDS comhaontaithe ina leagtar amach tionscadail shonracha agus chéimnithe ar cheart don phobal áitiúil agus dá chomhpháirtithe iad a sheachadadh chun pleanáil, bainistíocht agus feabhsú éifeachtach dá gnéithe uathúla a chinntiú.
Acmhainní
Is treoir céim-ar-chéim é an Foireann Uirlis Ráitis um Dhearadh Sráidbhaile faoi stiúir an Phobail maidir le tabhairt faoi VDS faoi stiúir an Phobail. Sheol an Chomhairle Oidhreachta é in 2012 (de réir Choinbhinsiún Aarhus UNECE agus Coinbhinsiún Tírdhreacha na hEorpa).
Cé go gcabhraíonn an fhoireann uirlisí seo go sonrach le pobail struchtúir bhainistíochta tionscadail a bhunú dá dtionscadal áitiúil VDS, is féidir an fhaisnéis agus an treoir a chuirtear ar fáil a úsáid mar theimpléad do ghrúpaí pobail atá ag smaoineamh ar thionscadail oidhreachta agus phleanála inbhuanaithe, faoi stiúir an phobail a dhéanamh.
Community Led Village Design Statements Toolkit
Community Led Village Design Statements Toolkit Workshop
Ladder Of Participation PDF (942.38 KB)
VDS Toolkit Factsheets
Factsheet No1 Local Authority Heritage Officers
Factsheet No2 Glossary Of Useful Terms
Factsheet No3 Overview Collaborative Participative Process
Factsheet No5 Project Charter Template
Factsheet No6 Template For Vds Brief
